Gertruda Uścińska, ZUS: O ochronie socjalnej uchodźców trzeba już myśleć długofalowo

W centrali ZUS w Warszawie odbyło się Międzynarodowe seminarium pt. Swoboda przepływu i ochrona socjalna obywateli państw trzecich w UE w kontekście masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy.

 – ZUS to kluczowa publiczna instytucja w Polsce w kontekście szeroko rozumianego bezpieczeństwa socjalnego obywateli. W związku z wojną w Ukrainie jesteśmy od początku aktywni, jeżeli chodzi o przygotowanie Ustawy z 12 marca ubiegłego roku, która gwarantuje legalny pobyt uchodźcom z Ukrainy na okres do 18 miesięcy i szeroko rozumianą ochronę socjalną i społeczną – mówi Gertruda Uścińska prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w rozmowie z ISBnews.TV.

Ustawa z 12 marca 2022 roku zrównuje ukraińskich uchodźców z obywatelami polskimi.

– Uchodźcy, którzy mają zamiar trwalszego związania się z Polską poprzez rynek pracy, poprzez system ubezpieczenia społecznego mają możliwość rejestracji w bazie PESEL. To jest kluczowe by wiedzieć jaka jest struktura uchodźców, dynamika i ile jest osób – dodaje prezes Uścińska.

Z perspektywy roku do Polski przyjechało 9 milionów uchodźców z Ukrainy.

– Większość już wyjechała i w bazie PESEL mamy około 1,5 miliona Ukraińców. Faktycznie w Polsce przebywa około 2 milionów. Na pewno około miliona 300 tysięcy Ukraińców aktywnie korzysta dziś z prawa do pracy, prawa do edukacji i świadczeń społecznych – mówi prezes ZUS.

ZUS dokonał już gigantycznych zmian w okresie Pandemii.

– Unowocześniliśmy się i obsłużyliśmy prawie 9 milionów nowych spraw. Wprowadziliśmy szeroką digitalizację. To pozwoliło nam dostosować się do realiów wojny na Ukrainie – zauważa Gertruda Uścińska.

Dziś uchodźcy przyjeżdżając do Polski mogą składać elektroniczne wnioski o świadczenia.

– To jest bardzo doceniane przez międzynarodowe instytucje takie jak UNICEF czy Komisję Europejską. Stąd prośba do nas o zorganizowanie tego Seminarium – zaznacza Uścińska.

Dyrektywy unijne w sprawach dotyczących uchodźców mają charakter doraźny.

– Myśmy w gronie ekspertów z krajów europejskich doszli dziś do wniosku, że musimy myśleć o trwalszych rozwiązaniach, bo przecież nie znamy daty zakończenia konfliktu w Ukrainie – mówi prezes ZUS.

Fenomenem jest w Polsce to, że uchodźcy z Ukrainy nie tylko korzystają ze świadczeń socjalnych, ale są też bardzo aktywni ekonomicznie.

– Zdecydowana większość ukraińskich kobiet deklaruje chęć zatrudnienia. Mówimy tu o około 800 tysiącach takich deklaracji. To jest duża skala. Około 500 tysięcy opłaca składki. To jest wartość dodana i bilans jest bardzo pozytywny. Tak się nie dzieje w innych krajach – stwierdza Gertruda Uścińska.

Polecamy podcasty ISBnews na SoundCloud

[